Çima divê em hemû femînîst bin?

nivîskar: Dr. Majid Hakki
dîroka hatî çêkirin
0 0
11:03 2025 , March 08

Her roj bi dehan jinên Kurd dibin qurbaniyên şîdet û kevneşopiyên xerab û neheq, her sal bi sedan jin ji aliyê xizmên xwe ve li ser navê “namûsê” û di bin siya baweriyên kevin de tên kuştin.

Di cîhana îroyîn de tevî hemû pêşketinên zanistî û teknolojîk, hîna jî di navbera jin û mêran de cihêkarî û newekheviya kûr diqewime. Kurdistan yek ji wan herêman e ku jinên Kurd her roj di warê mafên civakî û aborî de, bi tundî, cudakarî û newekheviyê, sînordarkirinên kevneşopî û ziyanker û Îslama siyasî rû bi rû dimînin. Femînîzm ne îdeolojiyeke tundrew e, tevgereke wekhevî û edaleta civakî ye. Îcar çima em jin û mêr nebin femînîst?

Ya yekem, femînîzm tê wateya wekheviya jin û mêr, ne serdestiya jinê ya li ser mêran. Gelek kes, bi taybetî mêr, difikirin ku femînîzm tevgerek li dijî mêran e. Di heman demê de armanca wê ew e ku pergala ku tê de jin bindest û mêr di çarçoveyên kevneşopî de têne sînordar kirin bi dawî bike. Cîhana ku jin û mêr tê de wekhev bin, ne tenê di berjewendiya jinan de ye, di heman demê de di berjewendiya hemû civakê û mêran de ye. Ezman bi hemû stêrkan geş û xweş e, ne tenê bi hin stêrkan.

Ya duyemîn, wekheviya zayendî ne tenê pirsgirêka jinan e. Li welatên pêşketî hebûna jinan di warê rêveberî û aboriyê de zêdetir geşbûn û dînamîzma aborî anî. Berovajiyê wê, civakên weke yên Rojhilata Navîn ku li pêşiya beşdariya civakî ya wekhev dibin asteng û jinan tepeser dikin, wê ne pêşketin û ne jî aştiya civakî misoger bikin.

Ya sêyem, femînîzm jî destekê dide mêran. Stêrotîpên zayendî ne tenê jinan, mêran jî sînordar dikin. Hêviyên nerewa yên mêran zextek psîkolojîk a giran li mêran dike ku hestên xwe bitepisînin, debara malbatê bikin û hin rolan qebûl bikin. Bi girankirina wekheviyê, femînîzm rê dide hilbijartinên azadtir ji bo her du zayendan.

Di dawiyê de, divê em femînîst bin ji ber ku em civakek dadperwertir, azadtir û mirovahîtir dixwazin. Ger em bawer dikin ku divê tu kes ji ber zayenda xwe neyê cudakirin, wê demê divê em hemû ji bo wekheviyê têbikoşin. Femînîzm ne vebijarkek e, ji bo pêşerojeke geş pêdiviya civakê ya îroyîn e.

Komentên nû